سَعدی در گلستان می فرماید :
گفتِ عالِم به گوشِ جان بشنو
وَر نَمانَد به گُفتنش کِردار
باطِل است آنچه مُدَّعی گوید :
خُفته را خُفته کیْ کُنَد بیدار ؟
مَرد باید که گیرد اندَر گوش
وَر نبشته ست پَند بر دیوار
( گلستان ، تصحیحِ یوسُفی ، چ : 10 ، ص 104 ) .
چُنان که مشهور است و در جایِ خویش مُبَیَّن ( سَنج : همان ، ص 369 ) ، این بیتها پاسخ و تَعریضی است به سُروده ای از حکیم سَنائیِ غزنوی .
باری ، جانِ سُخن و رایِ مُختارِ سَعدی در این باب ، همان است که بعضِ دیگر از پیشینیان هم گفته و اختیار کرده اند ؛ و از آن جُمله ، أبوالحَسَن علیّ بنِ فَضّال بنِ علیّ بنِ غالبِ فَرَزدَقیِّ مُجاشِعیِ قيروانیِ یِ نَحْوی ( فـ : 479 هـ . ق . ) ، که بَسی سالها پیش از شیخِ سُخَنْ سَنجِ شیراز سُروده بوده است :
خُذِ الْعِلمَ عَنْ رَاوِيهِ وَاجتلِبِ الهُدَى
وَ إِنْ كانَ رَاوِيهِ أَخَا عَمَلٍ زاري
فإنَّ رُوَاةَ الْعِـلْمِ كَالنَّخلِ يَانِع
كُلِ التَّمرَ مِنْه وَ اترُكِ العُودَ لِلنَّارِ
( معجم الأدباء ، ياقوت الحَمَویّ الرّومیّ ، تحقیق : إِحسان عبّاس ، ط : 1 ، بیروت : دار الغَرب الإِسلامیّ ، 1993 م. ، 4 / 1836 ـ با تفاوتِ جُزئی ـ ؛ و : الوافی بالوَفَیٰات ، صَلاح الدّین الصَّفَدی ، تحقیق : أَحمد الأَرناؤوط ـ و ـ تُرکی مُصطَفیٰ ، ط : 1 ، بیروت : دار إِحیاء التُّراث العَرَبیّ ، 1420 هـ . ق . ، 21/ 254 ) .