کتابِ کلامیِ بلندآوازۀ علّامۀ حلّی ـ روَّحَ اللهُ رُوحَهُ العَزیز ـ در بابِ إِمامت که به نامِ « مِنهاج الکَرامة » زبانزد بوده و هست و به هَمین نام نیز طبع و نَشر گردیده ، از همان قدیم به نامِ « نهج الکَرامة » و جُز آن نیز شناخته می شُده است .
در کتابِ نفیسِ مَكتَبَة العلّامة الحِلیّ ( العلّامة المحقّق السيد عبد العزيز الطباطبائیّ ، إِعداد و نشر : مؤسَّسة آل البيت ـ عليهم السَّلام لإحياءِ التُّراث ، قم ، ط : 1 ، 1416 ه . ق . ، ص 258 ) آمده است :
« ذكره العلّامة الحليّ في الخلاصة باسم : منهاج الكرامة في الإمامة ، وفي أعيان الشّيعة : منهاج الكرامة أو تاج الكرامة في إثبات الإمامة ، و في نسخة الخلاصة الّتي اعتمد عليها في أمل الآمل و رياض العلماء : نهج الكرامة في الإمامة ، وذكره في كشف الظّنون تارةً بِاسمِ : منهاج الاستقامة في إثبات الإمامة ، وأُخرى بِاسمِ : منهاج السّلامة إلى معراج الكرامة .» .
توجّه بدین تعدُّدِ نامهایِ أَثَر نزدِ قُدَما ، ازجُمله در قَلَمروِ تصحیحِ متون ثَمَره دارد .
دوستِ فاضِلِ متنْ پِژوهم ، حُجَّة الإِسلام و المُسلِمین علیِ فاضِلی ـ دامَ إِفضالُه ! ـ ، برایم حکایت می کرد که :
به هنگامِ تصحیحِ نامه هایِ سُلطان العُلَماء ( سَیِّد محمّد پسرِ سَیِّد دِلْدارعَلیِ نَصیرآبادیِ لَکنَوی ) به مُفتی محمّدقُلیِ کَنتوری ( پدرِ میرحامِد حُسَین ) ـ رِضوانُ اللهِ تَعالیٰ عَلَیهِما ـ ، بدین بازخوردم که در متنِ نامه ای ، نامِ این کتابِ علّامۀ حلّی ، به ریختِ « نهج الکَرامة » آمده است . نخست گمان بُردم که این ریخت ، نتیجۀ سَهوِ کاتبِ پُرمُسامَحَۀ متن است . با این همه احتیاط کردم و اِحتِمال دادم که ریختِ مذکور از قَلَمِ خودِ ماتن تَراویده باشَد . جُست و جویِ بیشتر ، این اِحتِمال را تقویت کرد ؛ بویژه وقتی دیدم که در نُسخه ای از خُلاصه یِ علّامه که در اختیارِ شیخ حُرِّ عامِلی و میرزا عبداللهِ اصفهانی ـ رَحِمَهُما اللهُ تَعالیٰ ـ بوده است نیز « نهج الکَرامة » ثَبت شُده بوده است . پَس ضبطِ متن را تغییر ندادم ( پایانِ نقل به مضمون از جَنابِ فاضِلی ) .
ای کاش همۀ مصحِّحانِ متون ، چُنین احتیاط ها و تتبُّع ها می کردند تا تُراثِ مَطبوعِ ما از یک دُنیا «شَدُرُسنا»هایِ نامَطبوع آگنده نمی شُد !
در کتابِ نفیسِ مَكتَبَة العلّامة الحِلیّ ( العلّامة المحقّق السيد عبد العزيز الطباطبائیّ ، إِعداد و نشر : مؤسَّسة آل البيت ـ عليهم السَّلام لإحياءِ التُّراث ، قم ، ط : 1 ، 1416 ه . ق . ، ص 258 ) آمده است :
« ذكره العلّامة الحليّ في الخلاصة باسم : منهاج الكرامة في الإمامة ، وفي أعيان الشّيعة : منهاج الكرامة أو تاج الكرامة في إثبات الإمامة ، و في نسخة الخلاصة الّتي اعتمد عليها في أمل الآمل و رياض العلماء : نهج الكرامة في الإمامة ، وذكره في كشف الظّنون تارةً بِاسمِ : منهاج الاستقامة في إثبات الإمامة ، وأُخرى بِاسمِ : منهاج السّلامة إلى معراج الكرامة .» .
توجّه بدین تعدُّدِ نامهایِ أَثَر نزدِ قُدَما ، ازجُمله در قَلَمروِ تصحیحِ متون ثَمَره دارد .
دوستِ فاضِلِ متنْ پِژوهم ، حُجَّة الإِسلام و المُسلِمین علیِ فاضِلی ـ دامَ إِفضالُه ! ـ ، برایم حکایت می کرد که :
به هنگامِ تصحیحِ نامه هایِ سُلطان العُلَماء ( سَیِّد محمّد پسرِ سَیِّد دِلْدارعَلیِ نَصیرآبادیِ لَکنَوی ) به مُفتی محمّدقُلیِ کَنتوری ( پدرِ میرحامِد حُسَین ) ـ رِضوانُ اللهِ تَعالیٰ عَلَیهِما ـ ، بدین بازخوردم که در متنِ نامه ای ، نامِ این کتابِ علّامۀ حلّی ، به ریختِ « نهج الکَرامة » آمده است . نخست گمان بُردم که این ریخت ، نتیجۀ سَهوِ کاتبِ پُرمُسامَحَۀ متن است . با این همه احتیاط کردم و اِحتِمال دادم که ریختِ مذکور از قَلَمِ خودِ ماتن تَراویده باشَد . جُست و جویِ بیشتر ، این اِحتِمال را تقویت کرد ؛ بویژه وقتی دیدم که در نُسخه ای از خُلاصه یِ علّامه که در اختیارِ شیخ حُرِّ عامِلی و میرزا عبداللهِ اصفهانی ـ رَحِمَهُما اللهُ تَعالیٰ ـ بوده است نیز « نهج الکَرامة » ثَبت شُده بوده است . پَس ضبطِ متن را تغییر ندادم ( پایانِ نقل به مضمون از جَنابِ فاضِلی ) .
ای کاش همۀ مصحِّحانِ متون ، چُنین احتیاط ها و تتبُّع ها می کردند تا تُراثِ مَطبوعِ ما از یک دُنیا «شَدُرُسنا»هایِ نامَطبوع آگنده نمی شُد !
يكشنبه ۱۰ خرداد ۱۳۹۴ ساعت ۱۱:۱۰
