اَگَر به قَفَسۀ فَرهَنگهایِ عَرَبی ـ فارسیِ بسیاری از کِتابخانه‌ها سَر بزنید، به فَرهَنگِ خَیّام که بصَراحَت بر رویِ جِلد و صَفحۀ عنوانَش "عَرَبی ـ فارسی" خوانده شُده است بازمی‌خورید. این کِتاب بارها و بارها چاپ شُده است؛ و اکنون که این سَطرها را می‌نویسَم، تَصویرِ چاپِ نُهُمِ آن پیشِ رویِ مَنَست (که عَلیٰ ما ببالیٖ، آخِرین چاپِ آن هَم نیست):
۞ فَرهَنگِ خَیّام (عَرَبی ـ فارسی)، م. ع. ت.، چ: 9، تِهران: کِتابفُروشیِ خَیّام، 1359 هـ.ش.
نویسَندۀ کتاب را «م. ع. ت.» شناسانیده‌اند که باِح۟تِمال و با توجُّه۟ به نام و هُویَّتِ ناشِر، "مُحَمَّدعَلیِ تَرَقّی" است، پدرِ بیژَنِ تَرَقّیِ مَعروف.
باری، این کِتاب که فَرهَنگِ «عَرَبی ـ فارسی» خوانده شُده، از "غَرائِب المَطبوعاتِ" ایران است؛ چرا که نَه تنها مُقَدّمه و صَفَحاتِ داخلی‌اش گواهی می‌دِهَد که فَرهَنگِ فارسی است و فُصولی از آن به حروفِ پ، چ، ژ، گ، و لُغاتی چون پُشتواره و پشمینه و چُمباتمه و چِمچاره و ژَکیدَن و ژولیدَن و گیٖس و گیٖوه اِختِصاص یافته است، از هَمان صَفحۀ عنوان نیز خود را فَرهَنگی مُشتَمِل بر "45 هزار واژمصطلح [ظ. واژه و مصطلح] فارسی، عربی، ترکی، به ضمیمۀ فرهنگِ لغاتِ پذیرفته‌شدۀ اروپائی و واژه‌هایِ نوِ فرهنگستان" می‌شناسانَد!!!!
حالا این که چه إِصراری بوده است تا این کِتاب را فَرهَنگِ «عَرَبی ـ فارسی» بخوانند، سِرّی است که بر ما هویدا نیست. لیک شاید لاأَقَل کتابفُروشانِ قَدیمی از این کتاب خاطره‌ها داشته باشند!