دَر میانِ نِهادهایِ فَرهَنگیِ کشوَرمان یک «بُنیادِ سَعدی» داریم که گَهْگاه أَخباری از آن می‌خوانیم و می‌شنَویم؛ و دیده و شَنیده‌ام که بَرخی خَیال می‌کُنَند این بُنیاد چیزی است از سِنْخِ "بُنیادِ شاهنامۀ فِردوسی"یِ پیش از اِنقِلاب و "بُنیادِ نَهْج‌الْبَلاغَه"یِ پَس از اِنقِلاب که آن یکی قَرار بود شاهنامۀ فِردوسی را مِحوَرِ تَحقیق و فَعّالیَّتِ خود قَرار دِهَد، و این یکی، نَهْج‌الْبَلاغَه‌یِ شَریف را. بَر همین قیاس، عِدّه‌ای خَیال می‌کُنَند کارِ «بُنیادِ سَعدی» تَحقیق و تَصحیحِ میراثِ قَلَمیِ شیخِ شیرینْ‌سُخَنِ شیراز و مُطالعه دَر جَوانِبِ گوناگونِ زندگانی و آثارِ وی و تَرویج و نَشْرِ أَفکار و سُروده‌هایِ اوست؛ حال آن که چُنین نیست.
آن بُنیادی که وَظائِفی از آن دَست بَرعُهده دارَد و تَمَرکُز بَر شناختَن و شناساندَنِ سَعدی را شِعارِ خویش ساخته، "مرکزِ سَعدیٖ‌شناسی" است که پایگاهِ آن دَر شیراز است؛ بُنیادی است که بَزْمهایِ فَرهَنگیِ شُکوهْمَنْد می‌آرایَد و مَنْشوراتی هَم دَر هَمین زَمینۀ سَعدی‌پِژوهی دارَد. «بُنیادِ سَعدی» که مَقَرِّ أَصلیِ آن دَر تِهران است، بُنیادی است به نامِ سَعدی و نَه خاصِّ مُطالعه دَر میراثِ او؛ بَل فَعّال دَر زمینۀ گُستَرِشِ زَبان و أَدَبیّاتِ فارسی دَر بیرون از مَرزهایِ رَسمیِ ایران و دَر میانِ غیْرِایرانیان.
دَر واقِع، «فَعّالیَّتهایِ بُنیادِ سَعدی دَر زَمینۀ سَعدی‌پِژوهی نیست، و این نام به این دَلیل اِنتِخاب شُده است که سَعدی اُستادِ نَظم و نَثرِ فارسی [است] و زَبانِ او از دیرباز مِعْیاری بَرایِ آموزِشِ زَبانِ فارسی بوده است. بُنیادهایی چون بُنیادِ گوته دَر آلمان، بُنیادِ سِروانْتِس دَر اِسپانیا و بُنیادِ کُنْفسیوس دَر چین، از نمونه‌هایِ بُنیادِ سَعدی دَر دیگَر کشوَرهاست» 1

زنده باد زبان (سه سال دَر میانِ تاجیکان)، حَسَنِ قَریبی، چ: 1، تِهران: اِنْتِشاراتِ آروَن، 1398 هـ.ش.، ص 12.

. این بُنیادها، آموزِش و تَرویج و نَشْرِ زَبان و أَدَبیّات آن بِلاد را عُهده‌دارَند.