در کتابِ مُستشرِقان و پیامبَرِ أَعظَم ـ صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِه ـ، تألیفِ «حجَّت 1

. کذا فی الأَصل، بالتّاءِ المَمدودَة.

الإِسلام و المسلمین دکتر حسینِ عبدالمُحَمَّدی، عضوِ هیئتِ عِلمیِ جامعة المُصطَفیٰ ـ صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِه ـ» در قُم، که «برای دورۀ کارشناسیِ أَرشَدِ رشتۀ تاریخِ إِسلام تهیّه و تدوین شُده است» و تألیفِ آن «در چارچوبِ برنامه هایِ پژوهشگاهِ» بین المِلَلیِ المُصطَفیٰ ـ صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِه ـ و «مبتنی بر نیازسنجی هایِ صورت گرفته»، بوده است، شَرحِ حالِ مُستشرِقی به نامِ «دو گوجه» آمده! و دربابِ این «دو گوجه» یِ فرنگیِ مِسکین، لَختی بشَرح۟ قَلَم فرسوده اند ( نگر: مُستشرِقان و پیامبَرِ أَعظَم ـ صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِه ـ، چ: 1، قُم: مَرکَزِ بین المِلَلیِ تَرجَمه و نَشرِ المُصطَفیٰ ـ صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ آلِه ـ، 1392 هـ. ش. / 1434 هـ. ق.، ص 97 و 98).
این «دو گوجه» یِ فرنگی، البتّه و صَد البتّه، همان خاورشناسِ بسیار بسیار مَعروفِ هلندی، یعنی: «دِخویه»، است که چون نامش را De Goeje می نویسَند، در کتابی تَخَصُّصی و دانِشگاهی و پِژوهشگاهی و خُلاصه: خیلی خیلی مُهِم که تَخَصُّصًا در بابِ "اِستِشراق" می نویسیم و نامِ دو سه نِهادِ مُهِم را (یعنی: "دانِشگاه" و "پِژوهشگاه" و "مَرکَزِ تَرجَمه و نَشر") که همه هَم بحَمدِ الله «بین المللی» اند!، با آن مربوط می سازیم، آری، در چُنین کتابی، شَرحِ حالش را می آوریم و «دو گوجه»اش می کُنیم!
دارَندگی است و بَرازَندگی! و ما اینیم!!
این «دِخویه» ـ که ما، عِندَ اللُّزوم و به دَستآویزِ هَمان دارَندگی و بَرازَندگیِ مَعهود، «دو گوجه» هم حِسابش نمی کُنیم! ـ، البتّه به واسِطۀ إِشراف بر تألیفِ أَجزائی از دائرةالمعارفِ إِسلام و تَحقیق در پاره ای از متونِ معتبرِ إِسلامی، نَظیرِ مَسالکِ المَمالکِ اِصطَخریِ پارسی و صورَة الأَرضِ ابنِ حَوقَلِ بَغدادی و أَحسَن التَّقاسیم فی مَعرِفَةِ الأَقالیمِ مَق۟دِسی و مُختَصَرِ کتاب البُ۟لدانِ مَفقودِ ابن الفَقیهِ هَمَدانی 2

. این اختِصار خود در حُدودِ هزارسال پیش صورت گرفته، و لذا خودِ «مختصر» متنی کهنه بشُمار است.

و المَسالِک و المَمالِکِ ابنِ خُرداذ۟بِه۟ و کتاب الخَراجِ قُدامَة ابنِ جَعفرِ کاتِبِ بَغدادی و الأَعلاق النَّفیسَه یِ ابنِ رُستَه یِ اصفهانی و کتاب البُ۟لدانِ ابنِ واضحِ یَعقوبی و کتابِ التَّنبیٖه و ا۟لإِشرافِ مَسعودی، در عالَمِ اِستِشراق برایِ خودش کسی بوده و کتابهایِ مُحَقِّقانِ ایرانی و عَرَب از إِرجاع به تألیفات و تَحقیقاتِ او گِرانبار است.