مَحْضَرِ اُستاد أَکْبَرِ ثُبوت ـ مَتَّعَ اللهُ الْمُسْلِمینَ بِطُولِ بَقائِه ـ، سَرشار از فَوائِدِ اَرزَنْده و نِکاتِ بَدیع است. چَندی پیش، دَر گُفت‌وگویی تِلِفُنی، به مُناسَبَتی، حولِ دیانَتِ زَردُشْتی سُخَن می‌گُفتیم و اُستاد ثُبوت به نَقْلِ خاطِرۀ بسیار جالِبِ تَوَجُّهی از اُستادشان عَلّامۀ ذوفُنون آیَةالله میرزا أَبوالْحَسَنِ شَعْرانی (شَعْرائی) ـ قَدَّسَ اللهُ روحَهُ الْعَزیز ـ پَرداخْتَنْد و حِکایَت کَردَنْد که:
"مَرحومْ آیَةالله شَعْرائی، روزی نُسْخه‌ای از کِتابِ شَرائِع الْإِسلامِ مُحَقِّقِ حِلّی را به مَن نشان دادَند که دَر سَدۀ دَهُمِ هِجْری کِتابَت شُده بود و مُحَشّٖی دَر حَواشیِ آن تَعبیرِ «زردشت علیه السَّلام» را که دَر میانِ نویسَندگانِ ما شایِع نیست، به کار بُرده بود. مَن از آقایِ شَعْرائی إِجازه خواستَم تَصْویری از آن صَفْحۀ نُسْخه تَهیّه کُنَم. ایشان که دَر حَقِّ ما لُطْف و صَفایِ بی‌اَندازه داشتَنْد، بی‌تَأَمُّل أَصلِ نُسْخه را به مَن هَدیّه فَرمودَند که هَنوز هَم نَزدِ مَن است."
مَنْ‌بَنْده، جویا جهانْبَخش، از اُستاد ثُبوت دَرخواستَم تا تَصْویری از این موضِعِ نُسْخۀ شَرائِع الْإِسلامِ مُحَقِّقِ حِلّی و اَنْجامۀ آن از بَرایَم إِرسال دارَنْد. این خواسته به مُعاضَدَتِ فَرزَندِ اُستاد از طَریقِ "واتساپ" بَرآوَرده شُد ـ جَزَاهُمَا اللهُ خَیرًا.
دَستْنوشْتِ شَرائِع الْإِسلامِ مَذْکور، مُوَرَّخِ 981 هـ.ق. است.
یادداشتِ پایانیِ رونویسْگرِ کِتاب ـ که به شیوۀ مَعْهودِ بَعْضِ کُتّابِ آن عُهود، آمیزه‌ای است از عَرَبی و عَجَمی ـ، از این قَرار است:
«حرره المذنب عبدالرحیم ابن حبیب‌الله الطّالقانی فی تاریخ بیست و ششم 1 کذا فی الأَصل. شهر محرم الحرام سنة إحدی و ثمانین و تسعمایة الهجریة المصطفویة؛ غفر الله له و لوالدیه و لجمیع المؤمنین و المؤمنات».
دَر دَستْنوشْتِ یادشُده، آنجا که صاحِبِ شَرائِع ـ رَفَعَ اللهُ دَرَجَتَه ـ دَر کِتاب الْجِهاد مَرقوم فَرموده است: «وأهل الذِّمّةِ وهم اليَهود والنَّصارَى والمَجُوس»، دَر حاشیۀ سه لَفظِ «اليَهود» و «النَّصارى» و «المَجوس» به تَرتیب می‌خوانیم: «ملَّة موسی علیه السَّلام»، «ملَّة عیسی علیه السَّلام»، «ملَّة زردشت علیه السَّلام».
یادداشتِ أَخیر، بویژه از حیْثِ تاریخِ فَرهَنگ و سیْرِ صیْرورَت و تَطَوُّرِ "تَعابیر" دَر جامِعَۀ دینی، البَتّه بسیار نَظَرْگیر و مُغْتَنَم است.
"مَرحومْ آیَةالله شَعْرائی، روزی نُسْخه‌ای از کِتابِ شَرائِع الْإِسلامِ مُحَقِّقِ حِلّی را به مَن نشان دادَند که دَر سَدۀ دَهُمِ هِجْری کِتابَت شُده بود و مُحَشّٖی دَر حَواشیِ آن تَعبیرِ «زردشت علیه السَّلام» را که دَر میانِ نویسَندگانِ ما شایِع نیست، به کار بُرده بود. مَن از آقایِ شَعْرائی إِجازه خواستَم تَصْویری از آن صَفْحۀ نُسْخه تَهیّه کُنَم. ایشان که دَر حَقِّ ما لُطْف و صَفایِ بی‌اَندازه داشتَنْد، بی‌تَأَمُّل أَصلِ نُسْخه را به مَن هَدیّه فَرمودَند که هَنوز هَم نَزدِ مَن است."
مَنْ‌بَنْده، جویا جهانْبَخش، از اُستاد ثُبوت دَرخواستَم تا تَصْویری از این موضِعِ نُسْخۀ شَرائِع الْإِسلامِ مُحَقِّقِ حِلّی و اَنْجامۀ آن از بَرایَم إِرسال دارَنْد. این خواسته به مُعاضَدَتِ فَرزَندِ اُستاد از طَریقِ "واتساپ" بَرآوَرده شُد ـ جَزَاهُمَا اللهُ خَیرًا.
دَستْنوشْتِ شَرائِع الْإِسلامِ مَذْکور، مُوَرَّخِ 981 هـ.ق. است.
یادداشتِ پایانیِ رونویسْگرِ کِتاب ـ که به شیوۀ مَعْهودِ بَعْضِ کُتّابِ آن عُهود، آمیزه‌ای است از عَرَبی و عَجَمی ـ، از این قَرار است:
«حرره المذنب عبدالرحیم ابن حبیب‌الله الطّالقانی فی تاریخ بیست و ششم 1 کذا فی الأَصل. شهر محرم الحرام سنة إحدی و ثمانین و تسعمایة الهجریة المصطفویة؛ غفر الله له و لوالدیه و لجمیع المؤمنین و المؤمنات».
دَر دَستْنوشْتِ یادشُده، آنجا که صاحِبِ شَرائِع ـ رَفَعَ اللهُ دَرَجَتَه ـ دَر کِتاب الْجِهاد مَرقوم فَرموده است: «وأهل الذِّمّةِ وهم اليَهود والنَّصارَى والمَجُوس»، دَر حاشیۀ سه لَفظِ «اليَهود» و «النَّصارى» و «المَجوس» به تَرتیب می‌خوانیم: «ملَّة موسی علیه السَّلام»، «ملَّة عیسی علیه السَّلام»، «ملَّة زردشت علیه السَّلام».
یادداشتِ أَخیر، بویژه از حیْثِ تاریخِ فَرهَنگ و سیْرِ صیْرورَت و تَطَوُّرِ "تَعابیر" دَر جامِعَۀ دینی، البَتّه بسیار نَظَرْگیر و مُغْتَنَم است.
۱.
کذا فی الأَصل.
دوشنبه ۲۷ مرداد ۱۳۹۹ ساعت ۹:۳۳
نمایش ایمیل به مخاطبین
نمایش نظر در سایت
۲) از انتشار نظراتی که فاقد محتوا بوده و صرفا انعکاس واکنشهای احساسی باشد جلوگیری خواهد شد .
۳) لطفا جهت بوجود نیامدن مسائل حقوقی از نوشتن نام مسئولین و شخصیت ها تحت هر شرایطی خودداری نمائید .
۴) لطفا از نوشتن نظرات خود به صورت حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید .