شیخِ شیراز ، سَعدی ـ علَیهِ الرَّحمَة ـ ، در گلستان فرموده است : « دریایِ فراوان نشود تیره به سنگ » ( کلّیّاتِ سَعدی ، چ أَمیرکبیر ، ص 94 ) .
بیتی عَرَبی هست ـ بسیار کهن و زَبانْزَد ـ که مضمونی قریب به هَمین سُخنِ شیخ سَعدی دارد :
لا یَضُرُّ البَحرَ أَمسَی زَاخِرًا
أَن رَمَیٰ فیهِ سَفیهٌ بِحَجَر ¹ شادروان استاد دکتر غُلامحُسَینِ یوسُفی ، در تَعلیقات و توضیحاتِ خویش بر گلستان ، راجع بدان بیتِ سعدی ( سنج : گلستانِ سَعدی ، تَصحیح و توضیح : دکتر غُلامحُسَینِ یوسُفی ، چ : 10 ، تهران : شرکتِ سِهامیِ انتشاراتِ خوارزمی ، 1391 هـ . ش .
، ص 105 و 370 ) ، بدین بیتِ عَرَبی و مانندگی اش با سخنِ شیخِ شیراز إِشارتی نکرده است .

کاربُردی مَثَلْوار از این بیتِ عربی ، در نخستین صفحاتِ کتاب الحَیَوانِ جاحِظ ( تحقیق : عبدالسَّلام محمّد هارون ، ط : 2 ، 1384هـ . ق . ، 1/ 13) (با ضَبطِ « هَل يَضُرُّ البَحرَ أَمسى زَاخِرًا / أَنْ رَمَى فِيهِ غُلامٌ بِحَجَرْ ») مَسطور است . نیز در البیان و التَّبَیُّنِ هَمو که به نامِ البیان و التَّبیین مشهور و مطبوع اُفتاده ( تحقیق : عبدالسَّلام محمّد هارون ، ط : 7 ، 1418هـ . ق . ، 3 / 248 ) ( با ضَبطِ « مَا يَضیرُ البَحرَ أَمسَى زَاخِرًا / أَنْ رَمَى فِيهِ غُلامٌ بِحَجَرْ ») ، و همچُنین در الأَغانی یِ أَبوالفَرَجِ اصفهانی (تحقيق : إِحسان عبّاس ـ و ـ إِبراهیم السّعافین ـ و ـ بكر عبّاس ، ط : 3 ، بیروت : دار صادر ، 1429هـ . ق . ، 14 / 224 ) ، در أَخبارِ حمّادِ عَجْرد ( با ضَبطِ « مَا يَضُرُّ البَحرَ أَمسَى زَاخِرًا / أَنْ رَمَى فِيهِ غُلامٌ بِحَجَرْ » ) ، گُواجوئی بدین بیت را می بینیم .
ابنِ حَمدون ( محمّد بنِ حَسَن بنِ محمّد بنِ علی ) در التَّذکِرَة الحَمدونیَّة ( تحقيق : إِحسان عبّاس ـ و ـ بكر عبّاس ، ط : 1 ، بیروت : دار صادر ، 1996م. ، 7/142) ، در ضمنِ « ما جاء فی الاِستهانَة و قلّة الاحتفال » ، بی تصریح به نامِ قائل ، بیت را درج کرده است ( بدین ضبط : « ما يضرُّ البَحرَ أضحى زاخِرًا / أَن رَمَى فِيهِ غُلامٌ بِحَجَرْ » ) .
أَبومنصورِ ثَعالِبیِ نیشابوری در بابِ نُهُمِ المُنتحَل ( تصحیح أَحمد أَبوعَلی ، الإسکندریّة : المطبعة التِّجاریَّة ، 1319 هـ . ق . ، ص 152 ) ، این بیت را از قولِ فَرَزدَق آورده است ( با ضَبطِ « هَل يَضُرُّ البَحرَ أَمسى زَاخِرًا / إِنْ رَمَى فِيهِ غُلامٌ بِحَجَرْ »).
أَبوالعَبّاس أَحمد بنِ عبدالسَّلامِ جَرّاویِّ ² ضَبطِ آن را ، به « پیشِ » جیم ( جُرّاویّ ) ، و « زیرِ » جیم ( جِرّاویّ ) ، نیز دُرُست دانسته اند . تادِلی ( فـ : 609 هـ . ق . ) ، در الحَماسة المغرِبیَّة ( حَقَّقَهُ : الدّکتور محمّد رِضوان الدّایَة ، ط : 1 ، بیروت : دارالفِکر المُعاصِر ـ و ـ دِمَشق : دارالفِکر ، 1411 هـ . ق . ، 2/ 1243، ش 840 ) ، تصریح کرده که این بیت از « ابن مناذر » است ( با این ضَبط : مَا یَضُرُّ البَح۟رَ أَم۟سَیٰ زَاخِرًا / إِن۟ رَمَیٰ فِیهِ وَلِیدٌ بِحَجَر۟ ) .
گفتنی است که :
در أَدبِ متأخِّرِ عربی ، نزدیک به مضمونِ این بیت ، بیتی است از محمّد بنِ علیِّ شوکانی ( 1173 ـ 1250 هـ . ق . ) ، فَقیهِ نامیِ یَمَنی ، در چکامه ای به آغازۀ « مَسَامِعُ مَن نَادَیتَ یا عَمرُو سُدَّتِ / وَ صُمَّت لَدَی صَفوٍ مِنَ النُّصحِ صُمَّتِ » ؛ و آن بیت ، این است :
وَ مَا إِن۟ یَضُرُّ البَح۟رَ إِن۟ قَامَ أَح۟مَقٌ
عَلَی شَطِّهِ یَر۟مِی إِلَی۟هِ بِصَخ۟رَةِ