لینک های روزانه
    آمار بازدید
    بازدیدکنندگان تا کنون : ۶۶۹٫۷۳۹ نفر
    بازدیدکنندگان امروز : ۱۰۲ نفر
    تعداد یادداشت ها : ۲۳۷
    بازدید از این یادداشت : ۱٫۳۱۵

    پر بازدیدترین یادداشت ها :
    شیخِ سخن پَردازِ شیراز ، سَعدیِ بی هَنباز ، در غزلی اندرزی ولی دِلنَواز به آغازۀ « خُرما نتوان خوردن ازین خار که کِشتیم / دیبا نتوان کردن ازین پشم که رِشتیم » ، می فرماید :
    دنیا که درو مَردِ خدا گِل نسرشته سْت
    نامَرد که مائیم چرا دِل بسـرشـتیم ؟
    شادروان استاد پرویزِ اتابکی در توضیحِ بیت نوشته است :
    " در دنیایی که مردِ خدا در آن حتی خاکی را با آبی نیامیخت و گِلی نساخت که برای خود خانه ای بسازد ، چرا ما که هیچ کس نیستیم ، دلِ خود را به مِهرِ چنین دنیایی فانی عجین کردیم و بدان دلبستگی یافتیم ؟
    نامرد در این مصراع به تضادّ با مردِ خدا در مصراعِ اوّل آمده است ، یعنی نه مَردِ خدا و معنایِ ناستودۀ مصطلحِ امروز را نمی دهد . " ( برگزیده و شرحِ آثارِ سعدی ، اتابکی ، چ : 1 ، ص 182 ).
    می نویسم :
    گویا این سخنِ أَخیرِ أُستادِ فَقید ، اَتابکی ، نه بر جایِ خویش است .
    واژۀ «نامَرد» را قُدَما قَریب به همین معنای «ناسُتوده»یِ بسیار شایعِ! امروزین ، فراوان به کار بُرده اند. نمونه را :
    حکیم سنائیِ غَزنوی ، در همان چکامۀ بلندآوازۀ «مکن در جسم و جان منزل ، که این دونست و آن والا ... » ، می فرماید :
    به نزدِ چون تو بی حسّی ، چه دانائی ، چه نادانی
    به دستِ چون تو نامردی ، چه نرم آهن ، چه روهینا
    ( دیوانِ حکیم سَنائی ، به کوششِ مظاهرِ مُصَفّا ، تهران : انتشاراتِ زوّار ، 1389 هـ . ش . ، ص 29 ، ب 440 ) .
    پیرِ هُژیرِ بَلخ ، مولویِ بزرگ ، در مَثنَوی فرموده :
    هرکه بی باکی کند در راهِ دوست
    رَهزَنِ مَردان شُد و نامَرد اوست
    ( مَثنویِ مَعنوی ، آخِرین تصحیحِ رینولد . ا . نیکلسون ، ترجَمه و تحقیق : حَسَنِ لاهوتی ، چ : 1 ، تهران : نَشرِ قَطره ، 1383 هـ . ش . ، 1/ 42 ، د : 1 ، ب : 90 ) .
    داستانْسَرایِ بزرگِ ایران و سخنْ سالارِ بی هَمتایِ اَران ، حکیم نِظامیِ گنجه ای ، در داستانِ خُسرو و شیرین سُروده است :
    اگر غَیرت بَری با دَرد باشی
    وگر بی غَیرتی نامَرد باشی
    ( خُسرو و شیرین ، نِظامیِ گنجه ای ، به تَصحیحِ بهروزِ ثَروتیان ، چ : 2، تهران : مؤسَّسۀ انتشاراتِ أَمیرکبیر ،1386 هـ . ش . ، ص 284 ، ، بَندِ 49 ، ب 26 ) .
    فرزانۀ یمگانْ نشین ، حکیم ناصرِ خُسروِ قُبادیانی ، پیش از اینها ، در مُقطَّعَۀ بلندآوازۀ « نشنیده ای که زیرِ چناری کدوبُنی ... » ، فرموده است :
    فردا که بر من و تو وَزَد بادِ مهرگان
    آنگه شود پدید که نامَرد و مرد کیست

    ( دیوانِ أَشعارِ ناصرِ خُسروِ قبادیانی ، به تصحیحِ سیّد نصراللهِ تقوی و ... ، تهران : أَساطیر ، 1386 هـ . ش . ، ص 500 ، ب 5 ) . 1
    این مُقَطَّعَه را به جُز او نیز نسبت داده اند .

    خودِ سَعدی در چارانه ای عاشقانه فرموده است :
    نامَردَم اگر زَنَم 2
    زیرکی و آرایه گَریِ شیخِ شیراز در هَمنشین ساختنِ دو تعبیرِ « نامَردَم » و « زَنَم » ( هَرچند معنایِ مُراد از آن چیزِ دیگری است ) در این عبارت ، بر أَهلِ صناعت پوشیده نیست .
    سر از مِهرِ تو باز
    خواهی بکشم به هجر و خواهی بنواز
    ور بگریزم ز دستت ای مایۀ ناز !
    هرجا که روم پیشِ تو می آیم باز
    ( کلّیّاتِ سعدی ، چ أَمیرکبیر ، ص 674 )
    در غَزَلی نیز سُروده است :
    عهد کردیم که جان در سرِ کارِ تو کنیم
    وگر این عهد به پایان نَبَرَم نامَردَم
    ( کلّیّاتِ سعدی ، چ أَمیرکبیر ، ص 548 ، غ 372 ) .

    • این مُقَطَّعَه را به جُز او نیز نسبت داده اند .
    • زیرکی و آرایه گَریِ شیخِ شیراز در هَمنشین ساختنِ دو تعبیرِ « نامَردَم » و « زَنَم » ( هَرچند معنایِ مُراد از آن چیزِ دیگری است ) در این عبارت ، بر أَهلِ صناعت پوشیده نیست .
    يكشنبه ۲۰ ارديبهشت ۱۳۹۴ ساعت ۷:۳۶
    نظرات



    نمایش ایمیل به مخاطبین





    نمایش نظر در سایت

    ذبیح الله کوشا.
    ۹ تير ۱۳۹۴ ساعت ۲:۲۵
    خداوند را سپاس می گویم که "توفیق" را رفیق گرد و "اتّفاقا با سایت شما آشنا شدم. شک ندارم که گشایش این پنجره، هوای خوشِ "از روی تحقیق سخن گفتن " را به شامّۀ اهل معرفت خواهد رسانید.توفیق روزافزونتان را "به دعا می طلبم".یا خقّ.