لینک های روزانه
    آمار بازدید
    بازدیدکنندگان تا کنون : ۶۰۸٫۳۸۶ نفر
    بازدیدکنندگان امروز : ۸۰ نفر
    تعداد یادداشت ها : ۲۳۷
    بازدید از این یادداشت : ۳۲۸

    پر بازدیدترین یادداشت ها :
    (تَصحیحی در لُغَت‌نامه)
    در لُغَت‌نامۀ دِهخُدا، ذیلِ واژۀ «هزار» (به زیر و زَبَرِ هاء)، یکی از مَعانیِ این واژه را به اِستِنادِ «مُنتَهَی‌الأَرَب» و «بُرهان»، «هزاردستان» و «بلبل که عربان عندلیب خوانند» نوشته‌اند؛ که البتّه چُنین است و بسیار مَشهور است. وانگَهی، شاهِدی که از برایِ این معنی آورده‌اند، بیتی است از قولِ سَعدی بدین ضَبط:
    «بر آنکه مهر گلی در دلش قرار گرفت
    روا بود که تحمل کند جفاش هزار
    ».
    می گویم:
    أَوَّلًا، این که ضَبطِ أَصیلِ بیتِ شی۟خِ شیراز بدین ریخت باشَد، جایِ درَنگ است. این بیت، از چکامۀ بُلَندآوازۀ «به هیچ یار مَده خاطِر و به هیچ دیار ...» است، و دَر آن نُسخۀ مُتَداوَل و بالنِّسبه مُعتَبَرِ کُلّیّاتِ سَعدی که زنده‌یاد مُحَمَّدعَلیِ فُروغی (۱۲۵۴ ـ ۱۳۲۱ هـ.ش.) ویراسته است، بیت را چُنین ضَبط کرده‌اند:
    هرآنکه مِهرِ یکی در دِلَش قرار گرفت
    رَوا بود که تَحَمُّل کُنَد جفایِ هزار

    ( کُلّیّاتِ سَعدی، به‌اِهتِمامِ: مُحَمَّدعَلیِ فُروغی [با هَمکاریِ: حَبیبِ یَغ۟مائی]، [بازْچاپ زیرِ نَظَرِ: بَهاءالدّینِ خُرَّم۟شاهی]، چ: ۱۵، تهران: مُؤَسَّسَۀ اِنتِشاراتِ أَمیرکَبیر، ۱۳۸۹ هـ.ش.، ص ۷۲۲).
    این ضَبط، اُستوار می‌نمایَد و سازگار با أُسلوبِ سخن۟‌پردازیِ شیخ. با سیاقِ چکامه نیز هَمساز است؛ از جمله با این بیتِ سپَسینش که: «هَوایِ دِل نَتَوان پُخت بی تَعَنُّتِ خَل۟ق ...».
    دَر اینجا، بوُضوح، مَقصود از «هزار»، "هزار تَن / نَفَر"، و دَر واقِع اَنبوهِ مَردُمان است.
    ثانیًا، واژۀ «هزار» در این بیت حَتّیٰ بر فَرضِ ثُبوتِ ضَبطِ لُغَت‌نامه هَم، گویا نه به معنایِ عَندَلیب و هزاردستان است، بلکه پَردازَندۀ سُخَن، دَر عالَمِ آرایه‌گَری، گوشۀ چشمی بدان دارَد و بَس. ضَبطِ یادشُده، بظاهر، می‌گوید: ... رَوا بُوَد که هزارگونه جَفایِ گُل (مَحبوب) را تَحَمُّل کُنَد. ... وَ ال۟عِلمُ عِندَ اللهِ تَعالیٰ.

    سه شنبه ۲۲ اسفند ۱۳۹۶ ساعت ۱۲:۲۳
    نظرات



    نمایش ایمیل به مخاطبین





    نمایش نظر در سایت