لینک های روزانه
    آمار بازدید
    بازدیدکنندگان تا کنون : ۶۰۸٫۴۲۹ نفر
    بازدیدکنندگان امروز : ۳ نفر
    تعداد یادداشت ها : ۲۳۷
    بازدید از این یادداشت : ۵۸۳

    پر بازدیدترین یادداشت ها :
    سَرِ فِت۟نه دارَد دِگَر روزگار
    مَن و مَستی و فِت۟نۀ چَشمِ یار!
    (حافِظ)
    بَرخی گَرد و غُبارها و زیر و زَبَرشُدَن‌هایِ سیاسی دَر ایران که از اِنتِخاباتِ ریاستِ جُمهوریِ سالِ ۱۳۸۸ هـ.ش. بَرخاست و هَمَگان از کُلّیَّتِ آن باخَبَرند و از جُزئیّاتش نیز تا حُدودی مُستَحضَر، اصطِلاحِ سیاسی ـ تَبلیغیِ خاصّی را در لِسانِ شُماری از أَربابِ رَسانه و ایستارهایِ رَسمی پاره‌ای از وابستگانِ حاکِمیَّت ظُهور و بُروز بَخشید که لابُد به گوشِ شُما نیز خورده است: «سَرانِ فتنه».
    این که این اِصطِلاح را چه کَسانی دَر حَقِّ چه کَسانی به کار می بَرَند، مَعلوم۟‌تر و مَعروف۟‌تر از آن است که تَبیینِ آن در گِروِ توضیحِ من۟‌بَنده باشَد؛ پَس در این باره به همین اندازه بَسَنده می‌کُنم و شاتِم و مَش۟توم را به خُدایِ کَریمِ رَحیم می‌سپارَم و چیزی نَمی‌نویسَم که ـ مَعاذَ الله! ـ به أُصولِ زی۟د بَرخورَد، یا عَم۟رو را خواهان تَجدیدِ نَظَر و إِصلاح کُنَد. راست گفته‌اند که فُلان چیز از بَهمان موقِع دُم نداشت! ... خُلاصه، مُخ۟لِص که نَه سَری میانِ سَرها و نَه سَررِشته‌ای از جار و جَرها دارَد، سَری را که دَرد نمی‌کُنَد، دَستمال هَم نَمی‌بندد! ... حَبَذّا اَندَرزِ پیرِ هُژیرِ بَل۟خ که فَرمود:
    سَر شکَسته نیست؛ این سَر را مَبَند
    یک دو روزَک جهد کُن، باقی بخَند! ...
    ال۟غَرَض، بَحثِ ما، لُغَوٖی است؛ و چون تَوَقُّفِ بیجا مانِعِ کَسب است!، صاف می‌رَوَم سَرِ أَصلِ موضوع که البتّه از "أُصولِ موضوعه" نیست! ... لُبِّ کلام و أَصلِ موضوعِ سُخَنِ ما، این است که:
    این اِصطِلاحِ «سَرِفتنه» و «سَر۟فتنه»، دَر زبان و أَدَبِ فارسی پیشینه‌ای بَس دراز دارَد، و أَصلِ آن ـ بَرخِلافِ تَصَوُّرِ بَرخی ـ از مَوالیدِ رَسانه‌هایِ ۱۳۸۸ و پَس از آن نیست؛ و از قَضا، دَر بسیاری از کاربُردهایش نیز، ـ به اِصطِلاح: ـ "بارِ مُثبَت" داشته است.
    «سرفتنه»، به تَصریحِ فَرهنگها، یَعنی: پیشروِ فِتنه‌آفرینان و مِهتَرِ آشوبگران و کَسی که دَر فتنه‌گری و آشوب از هَمه پیش افتاده است؛ و می‌بینیم که دَر أَدَبِ تَغَزُّلیِ ما، این تَعبیر را دَر حَقِ خوبرُخان و زیبارویان و شَهرآشوبان به کار بُرده‌اند.
    صائبِ تَبریزی دَر آغازۀ غَزَلی شوخ و شَنگ و رَنگارَنگ فَرموده است:
    شوخ و می۟خواره و شَب۟گَرد و غَزَل۟خوان شُده‌ای
    چَشمِ بَد دور! که سَرفِت۟نۀ دَوران شُده‌ای!
    بَر بُنیادِ گُفتآوَردِ بَرخی از فَرهَنگ۟‌نویسان، سَرایَنده‌ای دیگر که موسوم است به «مغول عبدالوهّابِ سَمَرقندی» ـ و نام و نشانش بویِ فِت۟نه می‌دِهَد!!! ـ، گُفته بوده است:
    شَهری است پُر ز فِت۟نه و سَرفِت۟نه یارِ من
    وه چون کُنَم؟! به فِت۟نۀ شهری است کارِ من!
    اِصطِلاحِ «سَرغوغا» هَم که دَر تاریخِ سیستان و تاریخِ بیهقی و ... آمَده به هَمین مَعناست.
    «سَرغوغا»، به تَصریحِ فَرهَنگ۟‌نویسان، یَعنی: سَرفتنه و کَسی که باعِث و بانیِ فِتنه و غوغا و آشوب گَردَد، رَهبَرِ فتنه‌گران، سَرکَردۀ آشوبگران، مایۀ فِتنه و آشوب و پیشرو و باعثِ آن، ... ؛ که این هَم وَصفی است بَرازَندۀ دِلبَران و شَهرآشوبان.
    مولَوی دَر غَزَلی بیخودانه فَرموده است:
    خونِ دِل میٖ‌بین و با کَس دَم مَزَن،
    وَز نگارِ شَنگِ سَرغوغا مَپُرس!
    دَر غَزَلی دیگَر دَر مُخاطَبَت با دِلآرامِ خویش گُفته است:
    ز رَشکَت دوست خونِ دوست ریزَد
    بدین حَد شَنگ و سَرغوغا چرایی؟!
    فَرهَنگ۟‌نویسان، یک مَعنایِ «سَرغوغا» را نیز "طَلیعۀ لَشکَر" گُفته‌اند و دَر بَعضِ فَرهَنگها این شاهِد را از شِهابِ سَمَرقَندی از بَرایِ آن آورده‌اند:
    رهِ عَدل و سیاسَت را حُسامش بَدرَقه گَشته
    سپاهِ فَتح و نُصرَت را سِنانش گَشته سَرغوغا
    دوشنبه ۲۸ آبان ۱۳۹۷ ساعت ۹:۲۶
    نظرات



    نمایش ایمیل به مخاطبین





    نمایش نظر در سایت

    احسان
    ۲۴ فروردين ۱۳۹۸ ساعت ۲۰:۰۱
    ان البقر تشابه علیک...

    ضمنا این نثر قلنبه و سلنبه ، با این عبارات طنزآمیز مثل فُلان چیز از بَهمان موقِع دُم نداشت... خیلی بامزه میشه:)
    مثل آبگوشتی پر چرب و ترشی بندری تند!!!